„Pomóż mi zrobić to samodzielnie” – te słowa są dla nas wskazówką płynącą bezpośrednio od dziecka jak należy je wspierać w jego rozwoju. Dziecko prosząc o pomoc prosi jednocześnie o przestrzeń na samodzielność. Tę przestrzeń tworzymy okazując dziecku szacunek i tworząc dla niego odpowiednio przygotowane otoczenie.
Dzieci w wieku do 3 lat są na pierwszym etapie rozwojowym, często nazywanym NIEŚWIADOMYM TWÓRCĄ, etap ten charakteryzuje się tym, że dziecko:
W tym czasie, do 3 roku życia, dziecko wykazuje się niezwykłą wrażliwością na przyswajanie określonych umiejętności czy wiedzy. Jest dla dziecka naturalnie. Ten czas nazywamy okresami wrażliwymi. Nasze przygotowane otoczenie odpowiada na okresy wrażliwe dzieci do 3 roku życia, a są one następujące:
Grupa niemowląt
Dzieci w wieku 6- 16 miesięcy
Pierwsze miesiące i lata dziecka to czas wielkiej wrażliwości na tworzenie bezpiecznej więzi w celu zbudowania zaufania do świata. Większość niemowląt przestrzega rutyny, choć niekoniecznie ścisłego harmonogramu, który pozwala na karmienie, aktywność i drzemkę. Ta rutyna powtarza się przez cały dzień i zapewnia małym dzieciom ważną przewidywalnośi.
Z cierpliwością i spokojem angażujemy niemowlęta w każdą aktywność jaką razem wykonujemy, także poprzez kontakt wzrokowy i słowne objaśnienia każdego kroku.
W naszym środowisku dla niemowląt dostępne są specjalne mobile stymulujące rozwój mózgu, a także różnorodne przedmioty dotykowe, które dzieci mogą odkrywać. Ponieważ jest to okres, w którym niemowlęta uczą się przewracać, siadać, jeździć na wózku, czołgać się i potencjalnie chodzić, w naszej Sali dziecko ma wiele możliwości ruchu. Mamy bezpieczną drewnianą podłogę, wyłożoną miękkimi matami podłogowymi, na których dzieci mogą się swobodnie poruszać i rozwijać zdolności motoryczne. Aby stymulować dzieci do spędzania czasu na brzuchu mamy ustawione blisko podłogi lustra z poręczą – które następnie zachęca dziecko do podciągania się.
Dla dzieci raczkujących i robiących pierwsze kroki mamy niskie półki z materiałami do rozwoju małej motoryki, takimi jak puzzle, pierścienie na słupku i pojemniki do otwierania i zamykania. W Sali niemowląt są też schody z niskimi stopniami i poręczą do ćwiczeń wchodzenia i schodzenia oraz zabawki do ciągnięcia i pchania, aby rozwijać czucie głębokie i dużą motorykę.
Okres pracy własnej w sali niemowląt Montessori nie jest zdefiniowanym blokiem czasu, jak ma to miejsce na poziomie domu małego dziecka i dziecka. Zamiast tego w klasie niemowląt dzieci pracują zawsze, gdy nie śpią (a nawet gdy śpią !!). Zajęcia mają na celu stymulowanie fizycznego, intelektualnego, społecznego i emocjonalnego rozwoju niemowlęcia. Środowisko jest starannie przygotowane na poziomie niemowlęcia, aby umożliwić swobodny ruch i maksymalną eksplorację. Lekcje i ćwiczenia mają na celu rozwijanie zarówno dużej, jak i małej motoryki, takich jak chwytanie, odbijanie, sięganie, przewracanie się, czołganie, stanie, pływanie i chodzenie; zajęcia wspomagające rozwój języka, takie jak śpiewanie, mówienie, nazywanie przedmiotów, opisywanie obrazków i czytanie; a także zajęcia pobudzające świadomość przestrzenną, eksplorację sensoryczną, naukę korzystania z toalety i początki samoopieki. Niemowlęta zapoznają się również z podstawowymi instrumentami muzycznymi i sztuką.
Grupa maluchów
Dzieci w wieku 16 – 36 miesięcy
Otoczenie Montessori, w którym pracują dzieci w tym przedziale wiekowym, w trakcie pracy własnej, i do którego mają swobodny dostęp w czasie pobytu u nas, jest podzielony na następujące działy:
1. Życie praktyczne - pomoce z tej grupy odnoszą się do naturalnej potrzeby dziecka do uczestniczenia w codziennych czynnościach wykonywanych w domu oraz stopniowego zdobywania coraz większej samodzielności i niezależności od osób dorosłych. Dlatego dzieci, kiedy tylko są już w stanie, uczą się nakrywania do stołu, nalewania wody do picia, zakładania butów, sprzątania po sobie, dbania o otoczenie. Materiał życia praktycznego uczy cierpliwości, rozwija koncentrację, dają radość działania oraz poczucie bycia potrzebnym.
2. Sensoryka - dziecko potrzebuje wszystkiego dotknąć, zobaczyć, posmakować, usłyszeć, powąchać. Ten dział pomaga dziecku uporządkować otaczający je świat. Dzięki pomocom Montessori z działu sensoryki dziecko uczy się rozróżniać i klasyfikować wielkości, poznaje kolory, smaki, zapachy, faktury; sensorycznie poznaje figury i bryły geometryczne, doświadcza początków geometrii. Sensoryka uczy również logiki i pozwala doświadczyć uporządkowania wrażeń docierających do dziecka ze świata zewnętrznego.
3. Język - Język w Montessori jest wszędzie. Już w najmłodszych grupach dbamy o to, aby dzieci miały codziennie kontakt z książkami. Dzieci poznają nowe pojęcia jednocześnie wzbogacając zasób swojego słownictwa. Ważnym aspektem tego działu jest dbałość o język opiekunów i nauczycieli, którzy pracują z dziećmi, tak by ich słowa były precyzyjne a mowa poprawna i wyraźna. Rozszerzanie słownictwa u dzieci odbywa się także za pomocą lekcji trójstopniowej a materiały językowe są na bieżąco dostosowywane do zmieniających się zainteresowań i możliwości dzieci.
4. Matematyka - Dział matematyki przenika się z sensoryką. Tutaj wprowadzamy dzieciom podstawowe pojęcia i klasyfikowanie przedmiotów oraz wprowadzamy dziecko w świat liczb. Nazywanie otaczającego nas świata pojęciami takimi jak „duży” czy „mały” wprowadza ład w umyśle dziecka i porządkuje proste pojęcia matematyczne. Matematyka jest wokół nas a dzieci uczą się jej i doświadczają od konkretu do abstrakcji.
5. Kultura i sztuka: dzieci mają możliwość używania najróżniejszych form wyrazu np.: farb, gliny, kredy, które rozwijają ich kreatywność. W Sali dzieci malują przy sztalugach rozwijając także swoją koncentrację i dużą motorykę. Każdego dnia dzieci śpiewają, tańczą i uczą się grać na instrumentach.